Broj djece upisane u srednje škole već nekoliko godina alarmantno opada, govore svi službeni statistički pokazatelji.
U Federaciji BiH posljednju školsku godinu bilo je upisano 23.240 učenika ili 21,9 posto manje nego tri godine ranije.
Broj maturanata u Hercegovačko-neretvanskom kantonu ove godine je za 22 posto manji nego na kraju školske 2013/14. godine.“U školskoj 2016/2017. godini u BiH u 311 srednjih škola upisano je 126.965 učenika, što je u odnosu na prethodnu školsku godinu manje za 6.263 učenika ili 4,7 posto”, kažu zvanični podaci Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine.
Posebno alarmantan je broj maturanata u četverogodišnjim programima na područuju HNK. Prema zvaničnim podacima koje je portal Klix.ba dobio od Ministarstva obrazovanja nauke kulture i sporta HNK u netom završenoj školskoj godini bilo je 1.947 maturanata, što je za 18 posto manje nego u prethodnoj godini.
Trend je već duže vremena negativan, podaci iz ministarstva to pokazuju, a broj maturanata u ovoj godini je za čak 22 posto manji nego u ne tako davnoj školskoj godini 2013/14. godini, kada ih je u HNK bilo 2.510.
“Iz prethodne tabele možemo vidjeti da je u Federaciji BiH zabilježen trend pada broja učenika upisanih u srednje škole. Broj upisanih u srednje škole u školskoj 2016/2017. godini u odnosu na školsku 2013/2014. godinu manji je za 23.240 učenika ili 21,9 posto. Posmatrano po kantonima, pad broja upisanih učenika zabilježen je u svim kantonima i to: u Tuzlanskom kantonu za 29,9 posto, zatim slijedi Kanton 10 za 27,7 posto, Bosansko-podrinjski za 23,7 posto, Hercegovačko-neretvanski kanton za 22,9 posto, Posavski kanton za 22,2”, kažu nam u Federalnom zavodu za statistiku.
Federalni zavod za statistiku, premda ne ulazi u analizu uzroka smanjenja broja srednjoškolaca, jer to su, kažu, ingerencije drugih institucija, kao jedan od mogućih razloga ovakvog pada vide kretanje stanovništva. Kretanje stanovništva obuhvata prirodno kretanje, prirodni priraštaj stanovništva i mehaničku tj. prostornu pokretljivost, odnosno migracije stanovništva.
Prirodno kretanje stanovništva i stope prirodnog kretanja stanovništva u Federaciji BiH za period od 2013. do 2016. su negativni, više građana umire, nego što se rađa. Tako je u 2016. godini prirodni priraštaj u Federaciji BiH -1.450.
Posmatrano po kantonima, negativan prirodni priraštaj u 2016. godini zabilježen je u osam kantona. Negativan prirodni priraštaj ima Kanton 10 i to -486, zatim slijedi Hercegovačko-neretvanski kanton -389, Posavski kanton -358, Srednjobosanski kanton -207, Zapadnohercegovački -178, Tuzlanski kanton -150, Unsko-sanski kanton -85, Bosansko-podrinjski kanton -84. Pozitivan prirodni priraštaj imaju Kanton Sarajevo 479 i Zeničko-dobojski kanton 8.
“Najznačajniji uzroci opadanja prirodnog priraštaja stanovništva u Federaciji Bosne i Hercegovine su konstantno opadanje nataliteta, porast mortaliteta, negativne promjene starosne strukture stanovništva, izraženo prostorno kretanje stanovništva, promjene u društveno-ekonomskoj strukturi stanovništva te nedovoljna briga društva za zaustavljanje procesa biološke regresije stanovništva. Na opadanje prirodnog priraštaja bitno utječe opadanje nivoa općih uslova življenja, među kojima su: uslovi stanovanja, mogućnost formiranja zdrave porodice, materijalni uslovi življenja, mogućnost zadovoljavanja kulturnih potreba članova porodice, opadanje nivoa životnog standarda i loši uslovi zapošljavanja”, kažu nam u Federalnom zavodu za statistiku.
Za smanjenje broja djece u srednjim školama sigurno su vrlo bitne i migracije. Iz Federalnog zavoda za statistiku koji radi analizu na evidencijama koje vodi Agencija za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH (IDDEEA), koja elektronski arhivira podatke i o prebivalištu građana, kažu da se od 2010. godine do sada iz Federacije odselilo 48.700 građana ili u prosjeku 6.957 po godini.
Smanjenje broja učenika u srednjim školama izuzetno je opasan indikator društvenih kretanja koji je iniciran vjerovatno brojnim uzrocima, ali koji direktno negativno utječe na veliki broj drugih procesa. Pad broja učenika u našim srednjim školama već sada osjete visokoškolske institucije smanjenjem broja mladih koji upisuju naredni ciklus obrazovanja.
